نحوه مصرف مكمل های ویتامین و مواد معدنی در دوران بارداری و شیردهی

View
در دوران بارداری نیاز به آهن تا دو برابر قبل از بارداری افزایش می یابد. این میزان افزایش نیاز به آهن برای رشد جفت و جنین به حدی است كه به هیچ وجه از طریق مصرف مواد غذایی به تنهایی تأمین نمی شود. بسته به شیوع كم خونی در منطقه بر اساس توصیه سازمان جهانی بهداشت 60 تا 120 میلی گرم آهن المنتال روزانه باید به صورت مكمل مصرف گردد. در كشور ما مصرف روزانه یك عدد قرص آهن (سولفات فرو 150 میلی گرم) برای پیشگیری از كم خونی فقر آهن و عوارض ناشی از كمبود شدید و متوسط آن بر رشد و تكامل جنین و سلامت مادر (از جمله مرگ ومیر مادران، زایمان زودرس، رشد ناكافی جنین و افزایش خطر مرگ و میر جنین) ضروری است. بر اساس دستورالعمل كشوری برای پیشگیری از فقر آهن، خانم های باردار باید از شروع هفته 16 بارداری یك عدد قرص سولفات فرو در روز مصرف كرده و تا سه ماه پس از زایمان ادامه دهند.
لازم به ذكر است مصرف مكمل آهن در مورد خانم های باردار مبتلا به تالاسمی نیز طبق برنامه كشوری مانند سایر خانم های باردار توصیه می شود.
مصرف قرص آهن ممكن است عوارضی مانند تهوع، درد معده، اسهال و یا یبوست به دنبال داشته باشد به همین دلیل توصیه می شود قرص آهن بعد از غذا میل شود تا عوارض جانبی به حداقل برسد. بهترین زمان برای مصرف مكمل آهن شب قبل از خواب می باشد.
در هر حال خانم باردار باید بداند هیچ گاه نباید مصرف قرص آهن را قطع كند زیرا بعد از گذشت چند روز معمولاً این عوارض قابل تحمل شده و یا به طور كلی برطرف خواهند شد.
توصیه می شود از مصرف همزمان شیر و فرآورده های لبنی، چای و قهوه و قرص آهن خودداری شود زیرا كلسیم موجود در لبنیات و تانن موجود در چای و قهوه در جذب آهن اختلال ایجاد می كند.

مكمل مولتی ویتامین (ساده یا مینرال)
در دوران بارداری نیاز به ویتامین ها و مواد معدنی افزایش می یابد و باید اطمینان حاصل شود كه برنامه غذایی روزانه، مواد مغذی مورد نیاز خانم باردار را تا حد زیادی تأمین كند؛ خصوصاً در شرایطی كه تركیب برنامه غذایی خانم باردار از تعادل و تنوع كافی برخوردار نیست و یا خانم باردار به علت حاملگی های مكرر و به ویژه با فاصله كم، ذخایر بدنی كافی ندارد باید مصرف مكمل های مولتی ویتامین توصیه شود. معمولاً در كشورهای در حال توسعه به دلیل وضعیت نامطلوب اقتصادی و یا فرهنگی ممكن است خانم باردار دریافت كافی مواد مغذی از برنامه غذایی روزانه نداشته باشد؛ در این صورت مكمل یاری مولتی ویتامین باید انجام شود.
در كشور ما بر اساس دستورالعمل های موجود، كلیه خانم های باردار از شروع هفته 16 بارداری تا سه ماه بعد از زایمان باید روزانه یك عدد كپسول مولتی ویتامین ساده یا مینرال مصرف نمایند.

مكمل اسیدفولیك
نیاز به اسیدفولیك در دوران بارداری افزایش می یابد به دلیل نقش اسیدفولیك در پیشگیری از نقص مادر زادی لوله عصبی، بهتر است مصرف این مكمل از سه ماه قبل از بارداری شروع شود و برای خانم های بارداری كه از قبل تصمیم به بارداری نداشته اند، به محض اطلاع از بارداری مصرف روزانه یك قرص اسید فولیك توصیه می شود.
مصرف منابع غذایی غنی از اسیدفولیك مانند سبزی های سبز تیره مثل اسفناج، میوه ها به خصوص مركبات و حبوبات در برنامه غذایی روزانه توصیه می شود.
با توجه به اینكه بخش عمده اسیدفولیك در اثر پخت سبزی های از بین می رود، باید توصیه شود از سبزی های تازه (مثل سبزی خوردن) و سالاد شامل كاهو و خیار در برنامه غذایی روزانه استفاده شود. البته باید توجه داشت مصرف كافی منابع غذایی این ویتامین به تنهایی نیاز بدن مادران باردار به اسیدفولیك را تأمین نمی كند و نمی تواند جایگزین مكمل اسیدفولیك شود.

جدول: نحوه مصرف مكمل های دارویی در دوران بارداری

نحوه مصرف مكمل هاى دارويى در دوران باردارى